Benamingen en verwantschap

Heet grootvaders grootvader betovergrootvader? En diens grootvader bet-bet-betover-grootvader? En diens betovergroot-vader dan? Zie hieronder de benamingen van voorouders zoals ze door genealogen worden aangeduid. De nummers volgen de graden van verwantschap te beginnen bij onszelf; de probant.

1.   ouders
2.   grootouders
3.   overgrootouders
4.   betovergrootouders
5.   oudouders
6.   oudgrootouders
7.   oudovergrootouders
8.   oudbetovergrootouders
9.   stamouders
10. stamgrootouders
11. stamovergrootouders
12. stambetovergrootouders
13. stamoudouders
14. stamoudgrootouders
15. stamoudovergrootouders
16. stamoudbetovergrootouders

17.   edelouders
18.   edelgrootouders
19.   edelovergrootouders
20.   edelbetovergrootouders
21.   edeloudouders
22.   edeloudgrootouders
23.   edeloudovergrootouders
24.   edeloudbetovergrootouders
25.   edelstamouders
26.   edelstamgrootouders
27.   edelstamovergrootouders
28.   edelstambetovergrootouders
29.   edelstamoudouders
30.   edelstamoudgrootouders
31.   edelstamoudovergrootouders
32.   edelstamoudbetovergrootouders

In het onderstaand schema zijn de benamingen van verwanten opgenomen zoals ze in DTB-boeken (in de RK boeken vaak Latijn) voorkomen en in de akten van de Burgerlijke Stand (in de Napoleontische tijd Frans).

Nederlands Latijn Frans Vlaams			oudgrootouders tritavus/tritavia

			oudouders atavus/atavia
vaderszijde					moederszijde
			betovergrootouders abavus/abavia tris aïeuls

overoudoom patruus major	overoudtante amita major		overgrootouders proavus/proavia bis aïeuls	overoudoom avunculus major arrière grand oncle achtergrootoom	overoudtante matertera major arrière grand tante achtergroottante

oudoom patruus magnus	oudtante amita magna		grootouders avus/avia aïeuls - grandparents	oudoom avunculus magnus grand oncle grootoom	oudtante matertera magna grand tante groottante

oom patruus	tante amita		ouders (pater/ mater) parentes parents	oom avunculus oncle	tante matertera tante

neef patruelis	broer frater frère	zuster soror soeur	kinderen (filius/filia) infans enfants		neef consobrinus cousin

	neef fratris filius neveu	nicht	kleinkinderen nepos/neptis petit enfants		cognatio = (bloed)verwantschap consanguinitas = bloedverwantschap consanguineus = stamverwantschap agnatio = bloedverwantschap vaders zijde affinitas = aanverwantschap

	achterneef arrière neveu	achternicht	achterkleinkinderen pronepos/proneptis arrière petit enfants

			overachterkleinkinderen abnepos/abneptis

In het erfrecht (wie erft het eerst?), voor successierechten (hoeveel belasting moet worden afgedragen?), het huwelijksrecht (zijn bruid en bruidegom niet te na verwant?) en in de genealogie (wie stamt er van wie af?) worden graden van verwantschap bepaald. In het onderstaand schema wordt de systematiek geïllustreerd.

			betovergrootouders 4^e graad

			over- grootouders 3^e graad

oudoom -tante vaderszijde 4^e graad			grootouders 2^e graad			oudoom -tante moederszijde 4^e graad

kinderen van oudoom -tante 5^e graad	oom en tante vaderszijde 3^e graad		ouders 1^e graad		oom en tante moederszijde 3^e graad	kinderen van oudoom -tante 5^e graad

kleinkinderen oudoom -tante 6^e graad	volle neef en nicht vaderszijde 4^e graad	broer en zus 2^e graad	man en vrouw	broer en zus 2^e graad	volle neef en nicht moederszijde 4^e graad	kleinkinderen oudoom -tante 6^e graad

	volle achterneef en -nicht 5^e graad	neef en nicht 3^e graad	kinderen 1^e graad	neef en nicht 3^e graad	volle achterneef en -nicht 5^e graad

		achterneef en -nicht 4^e graad	kleinkinderen 2^e graad	achterneef en -nicht 4^e graad

			achter- kleinkinderen 3^e graad		(met dank aan Sjef Daverveld)